20 ایده جذاب برای شام شب یلدا

شب یلدا، شبی بلند و سرشار از خاطره و دورهمی‌های خانوادگی است که خانه‌ها گرم‌تر از همیشه می‌شود و سفره‌ها سرخ و متفاوت چیده می‌شوند. شام شب یلدا فقط وعده‌ی غذایی نیست، بلکه هر غذا روایتگر رنگ و عطر فرهنگ و هنر آشپزی ایرانی‌ خواهد بود. به همین علت اغلب افراد قصد دارند غذاهای متنوعی را آماده کنند تا خاطره‌ی این شب در ذهن ماندگارتر شود و از مدت‌ها قبل به این فکر هستند که برای شب یلدا چی درست کنیم.

ما در این مطلب قصد داریم انواع شام شب یلدا که با استفاده از انار و مواد غذایی دیگر آماده می‌شوند را معرفی کنیم. اگر می‌خواهید غذاهای جذاب و متفاوت در سفره‌ خود داشته باشید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا از ایده‌های شام شب یلدا بهره‌مند شوید.

خورشت انار مسما

شام شب یلدا چی بپزیم؟ خورشت انار مسما، یکی از اصیل‌ترین غذاهای فصل پاییز و شب یلداست؛ غذایی که رنگ سرخ انار و عطر گرم ادویه‌ها در آن یک‌جا جمع می‌شوند و طعمی ملس و لطیف ارائه می‌دهند. برای آماده‌سازی این خورشت، ابتدا مرغ را در کمی روغن با زردچوبه و فلفل تفت داده تا پوسته‌ای طلایی پیدا کند، سپس پیاز را به آن اضافه کرده تا طلایی شود و در ادامه رب گوجه‌فرنگی و رب انار به آن اضافه کنید. اجازه دهید مواد کمی با یکدیگر تفت بخورند.

حالا دانه‌های انار تازه را اضافه کرده و روی مواد آب ریخته و در قابلمه را بگذارید تا روی حرارت ملایم بپزد. در نیم ساعت پایانی، زعفران دم‌کرده را نیز به این خورشت برای شام شب یلدا اضافه کنید تا عطر و طعم دل‌نشین‌تری به خود بگیرد.

مرغ بریان با سس انار

مرغ بریان با سس انار، یکی از چشم‌گیرترین انتخاب‌ها و بهترین شام شب یلدا است. این شام برای شب یلدا ظاهر مجلل و طعمی ترکیبی از شیرینی ملایم و ترشی انار دارد. برای تهیه آن، ابتدا مرغ را با نمک، فلفل و کمی زعفران مزه‌دار کرده و سپس در تابه قرار دهید تا به رنگ طلایی و اشتهابرانگیز برسد، سپس سس انار را با استفاده از رب انار و آب آماده کرده و زمانی که سس کمی غلیظ شد، مرغ‌ها را درون قابلمه قرار دهید. حرارت گاز را ملایم کرده و اجازه دهید مرغ‌ها درون سس انار بپزند و طعم آن‌ها به خورد هم برود. شما می‌توانید در دقایق پایانی کمی دانه انار نیز به این ترکیب اضافه کنید تا ظاهر جذاب‌تر و طعم بهتری به خود بگیرد.

انار پلو شیرازی

انار پلو شیرازی، یکی از زیباترین غذاهای مناسب برای شام مخصوص شب یلدا است؛ غذایی که بافت سفید برنج در کنار دانه‌های سرخ و براق انار تصویری از جشن و شادمانی ایجاد می‌کند. برای تهیه‌ی این شام مناسب برای شب یلدا، سینه مرغ را خرد کرده و در ترکیب پیاز، نمک، زردچوبه، فلفل و زعفران دم‌کرده قرار دهید تا طعم‌دار شود. حالا پیازهای خردشده را درون تابه ریخته تا کمی طلایی شوند، سپس مرغ‌ها را اضافه کرده و رب انار را به آن اضافه کنید و اجازه دهید تا مرغ‌ها در این ترکیب به خوبی بپزند.

پس از پخت مرغ‌ها می‌توانید دانه‌های انار را به آن اضافه کنید. توجه کنید که باید انارها را با کمی شکر مخلوط کرده تا طعم بهتری در غذا داشته باشند. در این مرحله می‌توانید خلال مغزهایی مانند پسته و بادام را هم درون مواد ریخته تا ظاهر شکیل‌تر و طعم بهتری داشته باشند. پس از آماده شدن مواد، آن‌ها را به صورت لایه‌لایه همراه برنج آبکش‌شده درون قابلمه بریزید تا برنج دم بکشد و طعم مواد به خورد آن برود.

سالاد انار و مغزها

سالاد انار و مغزها، یکی از سالم‌ترین و جذاب‌ترین پیش‌غذاها در کنار شام سبک برای شب یلدا است. سالادی که از انار تازه، مغزهایی مانند پسته یا گردو و سبزیجات تشکیل می‌شود و طراوت و نشاط خاصی به سفره می‌بخشد. برای تهیه این سالاد می‌توانید از کلم یا کاهو استفاده کنید و درون آن دانه‌های انار، مغز گردوی خردشده، بادام و پسته خلالی بریزید. با استفاده از سس مایونز، آبلیمو، نمک و کمی روغن زیتون سسی خوش‌طعم برای آن تهیه کنید و درون سالاد بریزید. شما می‌توانید برای جشن یلدا در مدرسه، این سالاد را برای فرزند خود آماده کنید.

کوفته انار

یک ایده شام شب یلدا، کوفته انار است که در لیست غذا برای شام قرار دارد. کوفته انار ترکیبی متفاوت از گوشت چرخ‌کرده با گردو، انار، سبزیجات معطر و ادویه است. این کوفته‌ها در سسی شامل آب انار، رب انار، رب گوجه، پیاز و ادویه پخته می‌شوند تا هم گوشت طعم‌دار شود و هم سس غلیظ و ملس با طعم انار در کنار آن حسابی لذت‌بخش شود. برای تهیه‌ی آن ابتدا گوشت چرخ‌کرده، ادویه‌ها و گردوی آسیاب‌شده را با یکدیگر ورز دهید تا به خوبی مواد با یکدیگر ترکیب شوند، سپس مواد گوشتی را به شکل کوفته، گلوله کنید. می‌توانید درون کوفته‌ها دانه‌های انار هم قرار دهید تا طعمی متفاوت داشته باشند، سپس رب انار را همراه با گردوی خردشده، نمک، زردچوبه و فلفل سیاه درون قابلمه بریزید تا کمی تفت بخورند و خامی گردوها گرفته شود، بعد آب را به آن اضافه کرده و اجازه دهید کمی سس خودش را بگیرد و کوفته‌ها را به آن اضافه کنید. حالا حرارت را ملایم کنید و اجازه دهید کوفته‌ها به خوبی بپزند و طعم سس به خورد آن‌ها برود.

خورشت انار و گردو

اگر به دنبال چشیدن ترکیبی از طعمی ملس و زمستانی برای شام شب یلدا هستید، خورشت انار و گردو انتخابی مناسب است. برای تهیه‌ی این شام برای شب یلدا باید گوشت خورشتی یا گوشت چرخ‌کرده را با پیاز، نمک و زردچوبه تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند. حالا گردوی آسیاب‌شده، رب انار و آب را به آن اضافه کنید، سپس اجازه دهید روی حرارت ملایم آرام آرام بپزد تا گوشت نرم شود و سسی غلیظ و خوش‌رنگ شکل بگیرد. این شام شب یلدا را همراه با برنج سرو کنید.

قلیه ماهی

قلیه ماهی، یکی از معروف‌ترین غذاهای جنوبی ایران است که حضورش در شب یلدا، طعمی متفاوت و پرهیجان به میز می‌دهد. پیاز و سیر خردشده را با مقداری روغن درون قابلمه بریزید تا طلایی شوند، سپس سبزی‌های مخصوص قلیه ماهی (یعنی ترکیب گشنیز و شنبلیله) را خرد کنید، به تابه اضافه کنید و تفت دهید تا عطرشان آزاد شود. حالا نمک، زردچوبه و فلفل  تند ترجیحا فلفل عنابی را به همراه ادویه‌های جنوبی اضافه کنید، سپس نوبت اضافه کردن تمبر هندی به مواد است تا طعم ترشی را به مواد بدهد.

در این مرحله ماهی‌های تازه‌ای که استخوان آن‌ها را جدا کرده‌اید را در تابه کمی سرخ کنید که خام نباشد، سپس به مواد داخل قابلمه اضافه کنید و آب کافی بریزید. در قابلمه را بگذارید و اجازه دهید مواد به خوبی بپزند و خورشت جا بیفتد.

قیمه نثار

قیمه نثار، غذای فاخر و مجلسی قزوینی است که بسیاری از خانواده‌ها برای شب یلدا آن را انتخاب می‌کنند تا میز شامشان جلوه‌ای رسمی و باشکوه پیدا کند. برای تهیه این غذا ابتدا پیازهای خردشده را درون قابلمه ریخته تا طلایی شوند و به آن ادویه‌ها را اضافه کنید، سپس گوشت‌هایی که به صورت خورشتی خرد شده‌اند را اضافه کرده و مقدار کافی آب اضافه کنید تا بپزد. حرارت را ملایم کرده و اجازه دهید گوشت‌ها به خوبی بپزند. پس از پخت گوشت‌ها خلال پسته، خلال بادام، خلال پرتقال یا نارنج شیرین‌شده، همراه با زرشک و در صورت علاقه هویج خلالی را درون تابه‌ای تفت دهید، سپس تمام مواد را با یکدیگر مخلوط کرده و به صورت لایه‌لایه با برنج دم‌کشیده درون ظرف بریزید و سرو کنید.

مرغ ناردونی

مرغ ناردونی، یکی از غذاهای محبوب شمال کشور است که به خاطر طعم ملس و ظاهر قرمز رنگش، کاملا با حال‌ و هوای شب یلدا هماهنگ است. پیاز خردشده را درون روغن تفت دهید تا طلایی شود، سپس مرغ‌ها را اضافه کرده، نمک، زردچوبه و فلفل سیاه بزنید و اجازه دهید به خوبی تفت بخورند. حالا رب انار را به آن اضافه کنید تا با یکدیگر مخلوط شوند. حالا مقداری از دانه‌های انار را همراه آب درون قابلمه بریزید و با حرارت ملایم اجازه دهید تا مرغ‌ها بپزند. در 20 دقیقه آخر مابقی انارها را نیز اضافه کرده و اجازه دهید کمی با دیگر مواد مخلوط شود. به این نکته توجه کنید که رب انار در این غذا باید به اندازه کافی ترش یا ملس باشد تا تعادل طعمی حفظ شود.

مرغ ترش

اگر همچنان به دنبال گزینه‌ای دیگر برای «شام شب یلدا چی درست کنم؟» هستید، مرغ ترش را به شما پیشنهاد می‌دهیم. مرغ ترش، یکی از خوراک‌های محبوب گیلانی است که طعم و عطر آن کاملا وابسته به سبزی‌های معطر شمالی است و انتخابی مناسب برای شام شب یلدا خواهد بود. ابتدا سبزی‌هایی مانند چوچاق، خالواش و گشنیز را خرد کنید. درون قابلمه پیاز خردشده را تفت دهید تا طلایی شود، سپس مرغ‌ها را با ادویه به آن اضافه کنید. حالا سبزی‌های خردشده را همراه با گردوی آسیاب‌شده و رب انار درون قابلمه بریزید. پس از این که کمی مواد با یکدیگر تفت خوردند، آب را اضافه کرده و روی حرارت ملایم قرار دهید تا مرغ‌ها به خوبی بپزند و سس به غلظت موردنظر برسد.

مرغ شکم‌پر

مرغ شکم‌پر شمالی، یکی دیگر از غذاهای مجلسی و رسمی سفره‌های شام مناسب برای پیشنهاد شام شب یلدا است؛ غذایی که ظاهرش به تنهایی حس مهمانی ویژه را منتقل می‌کند. برای تهیه‌ی این شام برای شب یلدا به مرغ کامل نیاز دارید که درون آن به خوبی تمیز شده باشد. با استفاده از نمک، زعفران دم‌کرده، زردچوبه، ادویه مخصوص، مقداری آبلیمو و کمی فلفل سیاه به خوبی مرغ را طعم‌دار کنید. پیاز و سیر را درون تابه بریزید تا طلایی شوند، سپس سبزی‌ها معطر شمالی خردشده را به همراه گردو، آلو و رب انار اضافه کنید و اجازه دهید مواد تفت بخورند.

زمانی که عطر سبزی‌ها بلند شد، مواد را از روی حرارت برداشته و آن‌ها را درون مرغ بریزید و با استفاده از خلال دندان یا روش‌های دیگر به خوبی مرغ را ببندید تا مواد خارج نشوند. در نهایت مرغ را درون فر قرار دهید تا بپزد و پوست آن طلایی شود. می‌توانید مرغ را درون تابه هم بگذارید و به همراه سس بپزید.

اناربیج

اناربیج خورشتی گیلانی و یکی از بهترین انتخاب‌ها برای شام شب یلدا است. برای تهیه این خورشت، ابتدا سبزی‌های معطر شمالی (گشنیز، تره، نعناع، چوچاق و خالواش) را ریز خرد کرده و در قابلمه با مقدار کافی روغن تفت دهید تا رنگ سبزی تیره شده و عطر آن کاملا آزاد شود، سپس گردوی آسیاب‌شده را به سبزی اضافه کنید و چند دقیقه دیگر تفت دهید. در این مرحله کمی آب اضافه کرده و اجازه دهید ترکیب سبزی و گردو چند دقیقه بجوشد تا اصطلاحا روغن پس بدهد و جا بیفتد. هم‌زمان، گوشت چرخ‌کرده را با پیاز رنده‌شده، نمک و ادویه ورز دهید و آن را به صورت قلقلی‌های کوچک دربیاورید. قلقلی‌ها را داخل خورشت بریزید و رب انار ترش را نیز به مواد اضافه کنید. حالا مقدار کمی آب روی خورشت بریزید و اجازه دهید با حرارت کم، حدود یک تا یک‌ونیم ساعت بپزد تا طعم سبزی‌ها و گردو کاملا باز شده و خورشت غلیظ، خوش‌رنگ و جاافتاده شود.

کلم پلو شیرازی

کلم‌پلو شیرازی، یکی از غذاهای خانگی و اصیل ایرانی است که با طعم و بافت خاصش، بهترین شام شب یلدا خواهد بود. کلم‌های خردشده را روی حرارت ملایم با کمی روغن تفت دهید تا خامی آن‌ها گرفته شود. در تابه‌ای پیازهای رنده‌شده را همراه با گوشت چرخ‌کرده قلقلی تفت دهید و ادویه‌ها را اضافه کنید. پس از تغییر رنگ گوشت قلقلی‌ها، سبزی‌های معطر خردشده (ترخون، ریحان و کمی شوید) را اضافه کرده و بعد از بلند شدن عطر آن‌ها کلم‌ها را نیز به این مواد اضافه کنید.

پس از آماده شدن مواد، آن‌ را به صورت لایه‌لایه با برنج آبکش‌شده درون قابلمه بریزید و اجازه دهید تا برنج دم بکشد. حالا غذایی معطر و خوش‌رنگ برای شام سبک برای شب یلدا آماده کرده‌اید که در شب یلدا می‌تواند میان غذاهای سنگین، انتخابی لطیف و دلنشین باشد.

فسنجان

فسنجان، یکی از غذاهای لاکچری برای مهمانی ایرانی است که حضورش در شب یلدا همیشه به عنوان انتخابی کلاسیک و باشکوه شناخته می‌شود. برای تهیه‌ی این خورشت برای شام شب یلدا، باید گردوها را آسیاب کنید، سپس پیاز رنده‌شده را به‌ همراه گردوها روی حرارت قرار دهید تا به خوبی تفت بخورند و خامی گردوها گرفته شود. حالا ادویه‌ها و رب انار ملس را به گردوها اضافه کنید. در این مرحله با توجه به ذائقه خود می‌توانید شکر هم اضافه کنید. در نهایت آب را اضافه کرده و بگذارید تا گردوها به خوبی بپزند و روغن پس بدهند.

بعد از این که خورشت به خوبی جا افتاد و روغن گردوها به خوبی خود را به نمایش گذاشتند، نوبت اضافه کردن مرغ یا گوشت‌های قلقلی است. شما با توجه به ذائقه خود می‌توانید یکی از این دو مورد را انتخاب کرده، تفت دهید و سپس درون خورشت بریزید تا با هم نیز بپزند و طعم‌ها به خورد هم بروند. این ترکیب جذاب، جلوه دیگری به سفره‌ی شام شب یلدا خواهد داد.

کوفته تبریزی

کوفته تبریزی از آن غذاهایی است که حضورش در سفره شام مناسب برای شب یلدا نوعی حس صمیمیت و گرمی را در جمع ایجاد می‌کند. این کوفته اصیل را باید با استفاده از ترکیب گوشت چرخ‌کرده، لپه پخته، برنج، سبزی معطر و ادویه‌های مناسب آماده کنید. برای تهیه این کوفته ابتدا باید لپه‌ و برنج را نیم‌پز کنید، سپس گوشت چرخ‌کرده، لپه، برنج، سبزی‌های معطر خردشده و ادویه‌ها را به خوبی با یکدیگر ورز دهید تا مواد یکدست شوند، سپس مقداری از مواد برداشته و درون آن‌ها را با استفاده از آلو و گردو پر کرده و آن را به شکل کوفته درآورید.

در قابلمه‌ای پیاز رنده‌شده را با مقداری روغن و ادویه‌ها تفت دهید، رب گوجه‌فرنگی را همراه با آب و کمی آبلیمو بریزید و اجازه دهید تا سس آماده شود، سپس کوفته‌ها را درون این سس بریزید تا بپزند و طعم سس به خورد کوفته‌ها برود. در نهایت شما غذایی مجلل با طعمی خاص و بی‌نظیر برای شام برای شب یلدا خواهید داشت.

دلمه

آیا می‌دانید شب یلدا شام چی بخوریم؟ دلمه، یکی از محبوب‌ترین غذاهایی است که برای شام مخصوص شب یلدا نیز انتخابی هماهنگ و مناسب محسوب می‌شود. برای تهیه‌ی دلمه می‌توانید از برگ مو، برگ‌های کلم، فلفل دلمه‌ای، گوجه و یا اگر به شام با بادمجان علاقه دارید، از بادمجان استفاده کنید. برای مایه‌ی دلمه باید پیاز را به همراه گوشت چرخ‌کرده تفت دهید، برنج و لپه نیم‌پز را اضافه کنید، سپس سبزیجات معطر و ادویه‌ها را به مواد اضافه کنید و پس از آزاد شدن عطر سبزی‌ها می‌توانید کمی رب گوجه‌فرنگی نیز به آن اضافه کنید.

پس از آماده شدن مواد، آن‌ را درون هر موردی که برای دلمه انتخاب کرده‌اید بریزید و دلمه‌ها را آماده کنید. برای پختن دلمه‌ها باید سسی مخصوص آماده کنید. این سس ترکیبی از رب گوجه‌فرنگی، کمی آبغوره، ادویه و آب است که به غلظتی مناسب رسیده است. دلمه‌ها را درون این سس قرار ‌داده و برای یک ساعت اجازه دهید تا به خوبی بپزند.

آش انار

آش انار، یکی از اصیل‌ترین غذاهای زمستانی است که بهترین انتخاب برای شام شب یلدا محسوب می‌شود. برای تهیه‌ی آن به سبزی‌های معطر، عدس، لوبیا قرمز، برنج نیم‌پز، گوشت چرخ‌کرده قلقلی‌ و مقدار مناسبی آب انار نیاز دارید. لوبیاها را به صورت جداگانه خیسانده و بپزید تا نفخ آن گرفته شود، سپس گوشت‌های قلقلی‌شده را با کمی پیاز تفت دهید، پس از این که رنگ گوشت‌ها تغییر کرد، ادویه‌ها را اضافه کنید. حالا می‌توانید سبزی‌ها را اضافه کرده و اجازه دهید تا عطر آن‌ها آزاد شود، سپس مواد دیگر را اضافه کرده و روی آن‌ها آب انار و در صورت نیاز آب ریخته و اجازه دهید مواد آش به خوبی بپزد. در نیم ساعت آخر، دانه‌های انار را نیز به آش اضافه کرده تا طعم آن را تکمیل کند. با تهیه‌ی این شام مخصوص شب یلدا، رنگ و روی متفاوتی را به سفره‌ی یلدایی خود خواهید داد.

آش دوغ

آش دوغ، یکی از غذاهای سنتی مناطق غربی ایران است و در شب یلدا انتخابی متفاوت، اما کاملا دلپذیر به شمار می‌آید. در این آش، دوغ پایه اصلی است و به همین دلیل طعمی ترش و جذاب دارد. نخود، برنج، سبزی‌های معطر و سیر و در صورت تمایل گوشت قلقلی، به آش اضافه می‌شوند و طعم آش را کامل می‌کنند. مهم‌ترین نکته در تهیه‌ی این آش دوغ، مدیریت حرارت است؛ زیرا دوغ در صورت جوشیدن سریع می‌برد و شکل و طعم آش را برهم می‌زند. زمانی که آش با حرارت ملایم پخته می‌شود، بافتی لطیف پیدا می‌کند و عطر سبزی‌های آن در کنار طعم دوغ نتیجه‌ای آرام‌بخش و سبک ایجاد می‌کند. این شام شب یلدا برای کسانی که به دنبال غذایی ملایم‌تر هستند، گزینه‌ای مناسب و خوشایند است.

سبزی پلو با ماهی

سبزی پلو با ماهی، یکی از ترکیب‌های کلاسیک و غذاهای مناسب شب‌های دورهمی و مهمانی است که تلاقیِ تازگیِ سبزی‌های معطر و لطافتِ ماهی را به نمایش می‌گذارد. برای تهیه‌ی آن باید برنج را همراه با سبزی‌های خاصی مانند شوید، جعفری و گشنیز آماده کرد. نکته مهم در این غذا این است که این سبزی‌ها باید طراوت و عطر خود را حفظ کنند تا با هر لقمه، طعمی سبز و زنده منتقل شود.

شما می‌توانید از هر ماهی‌ای برای این غذا استفاده کنید، اما ماهی قزل آلا متداول‌ترین نوعی است که برای تهیه‌ی آن استفاده می‌شود. ماهی‌ها را با ادویه‌های دلخواه طعم‌دار کرده و درون تابه، فر یا هواپز بپزید.

کدو پلو مازندرانی

کدو پلو مازندرانی، یکی دیگر از غذاهای اصیل شمال کشور است که می‌تواند در لیست پیشنهاد شام شب یلدا باشد. این غذا با کدو حلوایی با شیرینی طبیعی کدو و عطر ملایم ادویه‌ها، تجربه‌ای لطیف و دلپذیر برای سفره شام شب یلدا فراهم می‌آورد. برای تهیه آن، ابتدا کدو حلوایی را نگینی خرد کرده و همراه با پیاز خردشده در کمی روغن تفت دهید تا کدوها سبک و نرم شوند. در ادامه، نمک، زردچوبه، فلفل سیاه و مقدار کمی دارچین اضافه کنید تا عطر ادویه‌ها با شیرینی کدو ترکیب شود. در این زمان برنج را به روش معمول آبکش کرده و سپس در قابلمه، لایه‌ای از برنج و لایه‌ای از مخلوط کدو بریزید و اجازه دهید غذا خوب دم بکشد. اگر بخواهید این غذا را مقوی‌تر کنید، می‌توانید مرغ ریش‌ریش یا گوشت چرخ‌کرده تفت‌داده‌شده را به پلو اضافه کنید، اما در نسخه اصیل مازندرانی، کدوپلو معمولا همراه با نیمرو سرو می‌شود.

جمع‌بندی

مجموعه غذاهایی که در این مقاله برای شام شب یلدا معرفی شد، تصویری روشن از پیوند عمیق خوراک ایرانی با فرهنگ، خانواده و آیین‌های دیرینه ارائه می‌دهد. آنچه این سفره را متمایز می‌کند، تنوع و زیبایی رنگ‌ها و طعم‌ها نیست، بلکه احساسی است که در قلب جمع جریان می‌یابد؛ حسی از گرما، صمیمیت و احترام به سنت‌هایی که نسل به نسل منتقل شده‌اند. شب یلدا فرصتی است برای کنار هم بودن، برای گفت‌وگو و بازآفرینی خاطره‌هایی که هر سال در ذهن و خانه‌ها زنده می‌شوند.